روز سپندارمذگان این روز ” سپندارمذگان ” یا ” اسفندارمذگان ” نام دارد که در سالنمای کنونی ایرانی برابر با ۲۹ بهمن یعنی تنها چهار روز پس از والنتاین فرنگی است. بر پایه پژوهش‌ها و منابع تاریخی، ایرانیان باستان در این روز جشنی به نام ” مژده گیران ” برپا می‌کردند. این جشن ویژه زنان بوده و برای بزرگداشت مقام آنان برپا می‌شد. بر اساس نوشته‌های تاریخی جشن ” سپندارمذگان ” یکی از جشنهای بسار بزرگ ایرانیان باستان بوده که هر ساله به مناسبت بزرگداشت بانوان برپا می‌شد.

سپندارمذگان در ایران باستان، میان آریاییان روزی موسوم به روز عشق (سپندارمذگان یا اسفندارمذگان) بوده است. این روز در تقویم زرتشتی مصادف است با پنجم اسفند ماه و در تقویم جدید ایرانی، که شش ماه اول سال سی و یک روز حساب میشود، شش روز به جلو آمده و دقیقا مصادف میشود با ۲۹ بهمن، یعنی چهار روز پس از روز ولنتاین فرنگی. زرتشیان جشن سپندارمذ (سپندارمذگان – روز زن و روز زمین) را هرساله در پنجم اسفند ماه برگزار میکنند.

«سپندارمذگان» جشن زمین و گرامی داشت عشق است که هر دو در کنار هم معنا پیدا می کردند. در این روز زنان به شوهران خود با محبت هدیه می‌دادند. مردان نیز زنان و دختران را بر تخت شاهی نشانده، به آن‌ها هدیه داده و از آنها اطاعت می‌کردند. جشن «سپندارمذگان» یا «اسفندگان»، روز گرامیداشت زنان در ایران باستان بوده است.

در باور ایرانى مرد داراى قدرت مردانگى و تفکر و خردورزى بیشترى است، در برابر آن زن نیز داراى مهر ورزى، عشق پاک، پاکدامنى و از خودگذشتگى فراوان‌ترى است که هر یک از این دو به تنهایى راه به جایى نبرده و حتى روند پویایى گیتى را هم به ایستایى مى‌کشانند. اگر مردان بدنه هواپیماى خوشبختى اند، زنان موتور آن‌اند که پیکره بى‌موتور و موتور بى‌بدنه هیچ کدام به تنهایى به اوج سعادت نمى‌رسند؛ بلکه ذره‌اى حرکت و جنبش هم برایشان ناممکن است. اشوزرتشت خوشبختى بشر را وابسته به میزان دانش و خرد انسان مى داند نه جنسیت و قومیت و رنگ و نژاد و از دیدگاه وى همه انسان‌ها – همه زنان و مردان – داراى حقوق برابرند. او دختران را در گزینش همسر آزاد شمرده و عشق پاک و دانش نیک را دو معیار اصلى مى داند و خوشبختى همسران جوان را در زندگى زناشویى در این مى‌داند که هر یک بکوشند تا در راستى از دیگرى پیشى جویند.

ملت ایران از جمله ملت‌هایی است که زندگی‌اش با جشن و شادمانی پیوند فراوانی داشته است، به مناسبت های گوناگون جشن می‌گرفتند و با سرور و شادمانی روزگار می‌گذرانده‌اند. این جشن‌ها نشان دهنده‌ی فرهنگ، نحوه زندگی، خلق و خوی، فلسفه‌ی حیات و کلاً جهان‌بینی ایرانیان باستان است.

رویدادها

• ۱۳۵۲ – تیرباران خسرو گلسرخی و همرزمانش.
• ۱۳۵۶ – قیام مردم تبریز به مناسبت چهلم قیام مردم قم.
• ۱۳۸۲ – فاجعه قطار نیشابور، انفجار قطار در ایستگاه خیام در ۱۷ کیلومتری شهر نیشابور که سبب مرگ دست کم ۲۹۵ تن شد.
• تأسیس حزب جمهوری اسلامی (۱۳۵۷)

زادروزها

• ۱۳۲۸ – شهرام ناظری، خواننده و استاد آواز اهل ایران

درگذشت‌ها

• ۷۸۳ – تیمور گورکانی نخستین شاه سلسله تیموریان در اترار قزاقستان درگذشت.
• ۱۳۵۲ – خسرو گلسرخی، شاعر.
• ۱۳۵۲ – کرامت‌الله دانشیان، از فعالان سیاسی در دوره پهلوی و همرزم خسرو گلسرخی
• ۱۳۷۸ – نادر نادرپور، شاعر.
• وفات آیهالله العظمی سیداحمدخوانساری (۱۳۶۳ ش)

مناسبتهای قمری

• وفات جلال الدین سیوطی (۹۱۱ ق)
• ولادت اُلغ بیگ (۷۹۶ ق)
• ولادت فخرالمحققین، پسر علامه حلی (۶۸۲ ق)
• ولادت آیهالله شیخ محمد قاسم اردوبادی (۱۲۷۴ ق)
• وفات آیهالله محمد باقر محسنی ملایری (۱۴۱۶ ق)