آخرین اخبار

» مناسبت » ۲۳ اردیبهشت، اشغال جزیره هرمز توسط پرتغالی ها و آغاز مداخله غرب در خاور میانه

تاریخ انتشار : 2017/05/13 - 0:55

 کد خبر: 5984
 535 بازدید

پرتغالی‌ها بوسیله امیر هرمز بحرین را تابع خود نمودند. بحرینی‌ها همگی شیعه بودند در حالیکه هرموز سنی بود و این مایه اختلاف و درد سر بود.

۲۳ اردیبهشت، اشغال جزیره هرمز توسط پرتغالی ها و آغاز مداخله غرب در خاور میانه

۲۳ اردیبهشت، اشغال جزیره هرمز توسط پرتغالی ها و آغاز مداخله غرب در خاور میانه

در تقویم زرتشتی  بیست و سوم هر ماه « دی به دین» نام دارد به معنای « آفریدگار»

رویدادها

  • ۸۹۴ – استقرار پرتغالی‌ها در جزیره هرمز و آغاز مداخلۀ غرب در خاورمیانه
  • ۱۳۵۸ – لغو کاپیتولاسیون در ایران
  • ۱۳۷۵- بهره‌برداری از راه آهن مشهد-سرخس-تجن در جاده ابریشم

زادروزها

  • ۱۳۶۴ – محسن یگانه خواننده سبک پاپ ایرانی
  • ۱۳۶۴ – علی همدانی مجری و خبرنگار بخش فارسی بی‌بی‌سی

مرگ‌ها

 

 

جنگ‌های ایران و پرتغال

سال ۱۴۹۸ م واسکادوگاما با عبور از جنوب و شرق آفریقا با کمک یک راهنمای ایرانی تبار از بندر موسی بیگ (در شمال موزامبیک) بسوی هند روانه شد و گزارشی مفصلی از اهمیتپارس و هند به دربار پرتغال فرستاد. پرتغالی‌ها اولین استعمارگرانی بودند که از غرب اروپا به خلیج فارس و هندوستان وارد شدند. پرو دی کوویلها ۱۴۸۹ (احتمالاً ۱۴۹۸۸) از هرمز گزارشی فرستاد و آلبوکرک ۱۵۰۷ هرمز را اشغال نمود. از سال ۱۵۰۷ تا ۱۶۲۲۲ پرتغالی‌ها در خلیج فارس به تجارت مشغول بودند اما بتدریج آنها بر جمعیت و حوزه کاری خود افزودند و در خلیج فارس استحکامات نظامی ایجاد کردند و بدنبال آن کاتولیکها روانه خلیج فارس شدند. آنها در سال ۱۵۱۵ م. نظر موافق شاه عباس را برای در اختیار گرفتن هرمز کسب کردند و در قرارداد میناب ۱۵۲۳م. این توافق رسمی شدو قرار شد بحرین و قطیف در سواحل شمالی عربستان در اختیار ایران قرار گیرد. در سال ۱۵۲۱۱ بدلیل مخالفت بحرین با حاکم هرمز، بحرین به تصرف پرتغال درآمد اما ایرانی‌ها آنها را از بحرین بیرون کردند. پرتغالی‌ها از قدرت صفوی‌ها در بصره نگران بودند و علی‌رغم روابط تجاری با بصره جرات ورود و ایجاد پایگاه در بصره را پیدا نکردند و در عوض به هرمز و گمرون توجه نشان دادند.

فتح هرمز

نقشه‌ای پرتغالی از فتح هرمز در قرن ۱۷

پادشاه پرتغال مانوئل ۱ ، خود را امپراتور پرتغال- شرق آفریقا- و پارس می‌دانست. پرتغالی‌ها سراسر شرق آفریقا تا مالاگا را در تصرف داشتند و حتی بخشی از هند و چین را نیز در اختیار داشتند و بزرگترین امپراتوری قرن شانزدهم جهان بودند. پرتغالی ها می خواستند که بر تجارت آفریقا و آسیا سلطه داشته باشند آنها سال ۱۵۰۷۷ سکوترا را تصرف کردند و سپس هرمز را در اختیار گرفتند.

بحرین

تصرف بحرین با کمک امیر هرمز و یک فرمانده بنام دریابیگی رئیس خرافو انجام شد و با کشته شدن مقرن ابن زبیل حاکم بحرین خلافت آل جابر پایان یافت. مقرن که تابع هرمز بود ولی از پرداخت مالیات به امیر هرمز سرباز زد و بدین وسیله مجازات شد. . پرتغالی‌ها بوسیله امیر هرمز بحرین را تابع خود نمودند. بحرینی‌ها همگی شیعه بودند در حالیکه هرموز سنی بود و این مایه اختلاف و درد سر بود. بر اساس نوشته‌های بلگریو در یک مورد شورشیان فرماندار هرمز را به صلیب کشیدند.

چگونگی فتح هرمز

۲۱ آوریل سال ۱۶۲۲ سپاه ایران جزیره هرمز را از بزرگترین امپراتور قرن باز پس گرفت و جایگاه خود را در جهان در فهرست ابرقدرتهای قرن شانزدهم ثبت کرد. انگلیسی‌ها نیز چهار کشتی خود را با خدمه فنی در اختیار ارتش امام قلی خان گذاشتند.آلبوکرک (پرتغالی) اعتقاد داشت هرکشوری که سه نقطه مالاگا، عدن و هرمز را در اختیار داشته باشد بر تجارت دنیا حاکم خواهد بود. اهمیت هرمز آنقدر بود که استعمارگران انگلیسی را نیز به طمع انداخته بود. سپاه ایران بدلیل شکایت‌های ایرانیان گمبرون قصد تنبیه پرتغالی‌ها در خلیج فارس کرد و نه تنها جزیره هرمز را آزاد ساخت بلکه پرتغالیهارا تا مومباسا در کنیا مجبور به عقب‌نشینی کرد. و این مقدمه‌ای برای شکست‌های پی در پی پرتغال در شرق آفریقا. شد و با حمایت شاه ایران، امام مسقط موفق شد قلعه عظیم مومباسا را در جنگ خونینی که به جنگ صلیبی مومباسا معروف است را تصرف کند. ایران تا سال ۱۸۲۰ پرچمدار تمام خلیج پارس و دریای عمان و بحر فارس شد. انگلیس که از شکست پرتغال خرسند بودند و به قدرت ایران اعتراف داشتند و ایران را تنها رقیب قدرتمند عثمانی ها می دانستند.حتی در عهدنامه مجمل ۱۸۰۹ و عهدنامه مفصل ۱۸۱۲۲ مجمل و مفصل زمانی که انگلیس به عنوان ابرقدرت جهان ظهور می کرد حاکمیت ایران را بر کل خلیج فارس به رسمیت شناخت.

در کتاب تاریخ عالم آرای عباسی چنین آمده‌است:

از فتوحات که درین سنه مبارکه مطابق احدی و ثلثین و الف (۱۰۳۱)به نیروی اقبال قرین حال اولیا دولت بیزوال (صفویان) گردید، فتح و تسخیر بَلْدهٔ هرموز است که به سعی امامقلی‌خان امیرالامرای فارس به‌وقوع پیوست… و در سال گذشته اشعاری شد که بنابر ظهور بی ادبی‌های فرنگیه پرتکالیه (پرتغالی‌ها) مقیم آنجا… امیر الامرا مذکور لشکر بتأدیب ایشان فرستده خود نیز متعاقب رفت… در این وقت که فرنگیه پای از دایره ادب بیرون نهاده به اموری که بتحریر پیوست اقدام نمودند… جماعت انگلیسی را اخبار نموده ایشان نیز بر حسب وعده آماده خدمت شدند. القصه‌ امام قلی خان شجاعت شعار با جنود قاهره (پیروز) فارس متوجه آن صوب (سو) گشته خود در بندر گمبرو که الیوم به بندر عباسی موسوم است اقامت کردند و افواج قاهره از دریا با کشتی‌ها و سفاین عبور نموده داخل جزیره هرمز شدند… القصه بعد از دو ماه و چند روز امتداد ایام محاصره و جنگ و جدال به نیروی دولت و اقبال که همواره قرین حال این دودمان والاست، قلعه رفیع بنیان هرموز که در متانت و حصانت شهره جهان و از کارنامه‌های نادره فرنگیان است، مسخر اولیای دولت ابد پیوند گردید. ،… چون خبر فتح هرموز رسید، جناب خانی مورد تحسین و آفرین شاه و سپاه گردید و آن خبر بهجت اثر بر مبارزان قلعه گشای رکاب همایون مبارک و میمون آمده در همان روز قلعه قندهار نیز بتوفیق کردگار مفتوح گشت.. از هر طرف که چشم گشایی نشان فتح… وز هر طرف که گوش نهی مژده ظفر/ ویکی پدیا

مناسبت های قمری (۱۶ شعبان)

  • وفات «ابن دَهّان» (۶۱۲ ق)
  • دستیگری «سیدجمال‏ الدین اسدآبادی» (۱۳۰۸ ق)
  • وفات آیهالله سید محمود شاهرودی (۱۳۹۵ ق)

برچسب ها : , , , , , , , , , , , , , , , , ,
دسته بندی : مناسبت
ارسال دیدگاه